TRIỆU CHỨNG – CHẨN ĐOÁN

I. Áp xe hậu môn.

1. Triệu chứng cơ năng.

* Sưng đau hậu môn:

– Tự nhiên xuất hiện khối sưng đau ở hậu môn, trong trường hợp ổ áp xe sâu có thể không thấy khối mà chỉ có triệu chứng đau.

– Mức độ đau nhiều, đau liên tục, đau tăng lên khi đại tiện.

* Có thể có triệu chứng bí tiểu.

2. Triệu chứng toàn thân.

Có thể có hoặc không có biểu hiện hội chứng nhiễm trùng.

– Sốt.

– Môi khô lưỡi bẩn, hơi thở hôi.

3. Triệu chứng thực thể.

* Khám vùng hậu môn thấy có khối: Sưng, nóng, đỏ, đau.

* Thăm hậu môn trực tràng:

– Giảm trương lực cơ tròn.

– Có thể sờ thấy khối đẩy lồi vào trong thành hậu môn, trực tràng: Khối tròn, nhẵn, ấn đau.

* Đôi khi không thấy khối áp xe mà phối hợp ngón tay trong vào ngoài hậu môn tìm điểm đau chói.

Hình 1: Vị trí áp xe bên trái, điểm 1 giờ

(Nhìn khác biệt so với bên phải: Sưng nề hơn, màu sắc đỏ hơn).

Hình 2: Vị trí áp xe bên trái điểm 5-6 giờ.

(Nhìn không có sự khác biệt so với vùng da lành.

Xác định bằng thăm tay và chụp phim cộng hưởng từ – MRI tiểu khung).

II. Rò hậu môn.

1. Triệu chứng cơ năng.

* Sưng đau, chảy dịch hậu môn.

– Người kể xuất hiện khối ở hậu môn, đau, sau đó khối đó tự vỡ hoặc được trích rạch, đau giảm nhưng dịch tiếp tục chảy ra và có thể hết trong một thời gian. Triệu chứng sưng đau, vỡ, chảy dịch, hết dịch có thể tái đi tái lại nhiều lần.

– Mức độ đau không nhiều như áp xe hậu môn.

– Quá trình sưng đau, vỡ, chảy dịch, hết dịch, người bệnh có thể tự uống kháng sinh làm người bệnh lầm tưởng bệnh đã khỏi sau khi uống thuốc.

* Có lỗ chảy dịch ở hậu môn sau khi đã được mổ rò hậu môn.

Hình 3: Lỗ rò ngoài vị trí 12 giờ: Lỗ chảy dịch ở hậu môn sau khi mổ rò hậu môn

(Bệnh nhân đã được phẫu thuật rò hậu môn tại cơ sở khác).

2. Triệu chứng toàn thân.

Thường không có biểu hiện hội chứng nhiễm trùng.

3. Triệu chứng thực thể.

* Khám thấy có lỗ rò ngoài ở rìa hậu môn chảy dịch hoặc dùng tay ấn nhẹ vào cạnh lỗ có mủ chảy ra. Đôi khi lỗ rò bị nụ thịt che khuất, gạt nhẹ nụ thịt ra thì thấy lỗ rò.

Hình 4: Lỗ rò ngoài vị trí gần 12 giờ.

(Nằm sát gốc bìu, khá xa ống hậu môn).

Hình 5: Lỗ rò ngoài vị trí 6 giờ.

(Bệnh nhân đến khám bệnh vì Trĩ sa đau).

* Thăm hậu môn trực tràng: Phối hợp ngón tay trong, ngón tay ngoài để sờ đường rò.